Lampahan Ajisaka (Wayang Madya)
Pathet nem :
1.
Jejer Negara bani Israel (prolog) : prabu usman
aji ya ngusmahaji kahadep ingkang putra siswa nenggih raden ajisaka. Rembag :
nalika semanten ajisaka kala kapengker nate numbal tanah jawa kinarya papan
panggesanganipun para manungsa,sang nata ndawuhaken ajisaka kinen tilik tanah
jawa kados pundi ing sakmangke panggesanganipun para manungsa ingkang wonten
tanah jawa,namung kaweling dening prabu usman aji sampun ngantos mabur,mawi
gegaman landep lan salin busana cara jawa. Ajisaka sandika nulya pamit. Candhakan
: ing pesisir bani Israel ajisaka kahadep para abdi nenggih : dora lan sembada
dalah duga lan prayoga,kakanthi bidhal mring tanah jawa,nitih kapal
ageng,budhal. Candhakan : dumugi ing pulo majeti ajisaka ndawuhaken dora lan
sembada tunggu keris pusakanipun ajisaka. Kaweling : aja pisan pisan ngalih
saka pulo majeti yen dereng kepapag ajisaka,dora lan sembada sandika,gya
ajisaka anganti duga lan prayoga kinen tumuju mring tanah jawa. Sigeg
2.
Jejer Negara galuh pakuan (tanah sunda) : prabu
gusti pakungwati kahadep ingkang rayi raja gusti manggalawati, gusti
mangkarawati lan patih aki tuha. Rembag : krungu kabar bilih kathah Negara Negara sanes
kabedah ratu medangkamulan prabu dewatacengkar,sang nata arsa ndawuhaken kinen
ngraman dhateng medangkamulan. Praptanipun ingkang guru nata nenggih
ajisaka,sawusnya bage binage,lan ngandika bab sedyanipun,ajisaka menggak
kersanipun sang nata,malah ajisaka kersa nyarirani piyambak,sang nata
ndawuhaken ki patih kinen pacak baris nguntabaken jengkaripun ajisaka. Patih aki
tuha sandika nulya kondur ngedhaton.
3.
Budhalan Negara galuh pakuan
4.
Jejer pindo ing paseban Negara medangkamulan :
rayi nata medangkamulan kekalih,ratu bali lan ratu Madura. Prabu dewatagung
kahadep prabu dewa pamunah. Rembag : saya dangu saya dangu kawula medangkamulan
busis telas awit dados mangsanipun ingkang raka,tinimbang mangke prabu dewa
pamunah lan prabu dewatagung samar dados mangsan prabu dewatacengkar,prayogi
wangsul ing prajane sowang sowang. Budhalan sabrang
5.
Perang gagal : wadya bali lan Madura kepapag
wadya galuh pakuan,sulayaning rembag dados pancakara,wadya bali lan Madura kawon,nata
kekalih nyarirani piyambak nanging kawon dening ajisaka,ratu kekalih teluk
lajeng kadhawuhan wangsul prajane sowang sowang. Candhakan : ajisaka kahadep patih
aki tuha,ajisaka ngandika arsa manggihi danyange tanah jawa kyai semar sak
pranakanipun,dene ki patih kadhawuhan wangsul mring galuh pakuan sak
wadyanipun. Sigeg.
6.
Jejer magakan ing Negara medangkamulan : prabu
dewatacengkar kahadep ingkang putra raden daneswara lan patih harya tengger. Rembag
: sang nata ndawuhaken ki patih kinen ngupaya manungsa kinarya mangsan sang
nata,nanging kapenggak dening raden daneswara,dados adu bantah bapak lan anak. Wekasan
raden daneswara katundung,dene patih harya tengger budhal.
Pathet sanga :
1.
Ing klampis ireng (sak bubare gara-gara) : semar
kahadep gareng,petruk lan bagong. Dereng ngrembag wosing gati katungka
praptanipun ajisaka ingkang sampun mawi busana jawa. Sawusnya bage
binage,ajisaka anganti punakawan budhal mring medangkamulan. Sigeg
2.
Ing ndusun (wewengkon medangkamulan) : mbok
randha sengkeran lelenggahan ing emper griya rerasan menawi nemu endog ingkang
kinira endog pitik,candhakan : nalika dumugi petarangan endog,mbok randha
sengkeran kaget menawi endog netes dados ula ageng,nalika digusah ula punika
saged tata jalma,lan ngaku nama jaka linglung,ngaku nalika ing petarangan nampi
wangsit bilih punika putra ajisaka lan nyuwun dhateng mbok randha sengkeran kinen
ngawu awu sudarma. Mbok randha sengkeran sagah lan anganti ula jaka linglung
budhal ngupaya ajisaka.
3.
Perang kembang : rikala ing margi ajisaka
kepapag patih harya tengger. Sulayaning rembag dadi pancakara,patih harya
tengger kasoran lan ngaku badhe ngupaya mangsan sang nata. Ajisaka sagah lan
kakanti budhal mring medang kamulan.
4.
Jejer sintren ing medangkamulan : prabu
dewatacengkar nampi sowanipun patih harya tengger lan ajisaka,ngandika bilih
ajisaka sagah dados mangsan sang nata. ajisaka sagah nanging nyuwun lemah jembare
sak surbane ajisaka kinarya warisan,sang nata saguh. Candhakan : ajisaka
ngudaraken surbanipun,surban kawedar dados amba angebaki Negara medangkamulan,Negara
kebak surban. Prabu dewatacengkar muring gya nyuwek nyuwek surban mawi pusaka trisula.
Candhakan : rikala arsa nubruk ajisaka,ajisaka nyabda prabu dewatacengkar dados
bajul. Prabu dewatacengkar dados bajul putih,kaseblak barat dening
ajisaka,bajul putih nesu lajeng badhe nubruk ajisaka. Ajisaka lumajar. Sigeg
Pathet manyura :
1.
Ing tengah margi : ajisaka lumajar pinanggih
kaliyan mbok randha sengkeran lan ula jaka linglung. Sawusnya bage binage,ula
jaka linglung badhe suwita ing ngarsanipun ajisaka,ajisaka purun ngaku anak
menawi ula jaka linglung sagah nyirnakaken ratu medangkamulan ingkang wujud bajul
putih,ula jaka linglung saguh gya budhal. Candhakan : ula jaka linglung kepapag
bajul putih,dadi perang rame,wasana bajul putih pejah. Candhakan : raden
daneswara ngrungkepi kwandanipun ingkang rama,ajisaka mundut raden daneswara
dados putra,lan ajisaka dados nata ing medangkamulan jejuluk prabu isyaka.
2.
Ing Negara medangkamulan : prabu isyaka kahadep
raden daneswara,patih harya tengger,ula jaka linglung,duga,prayoga lan semar. Rembag
: mranata Negara medangkamulan ingkang kados wingi uni jaman ingkang nata
taksih swargi prabu sindula (ramanipun prabu dewatacengkar ingkang pejah dening
prabu dewatacengkar piyambak),lan ula jaka linglung kapundut putra,kaparingan
nama naga darma. Dereng dangu prabu isyaka kemutan bilih dora lan sembada taksih wonten ing pulo
majeti tunggu pusaka,sang nata rucat busana malih wujud ajisaka wingi uni,raden
daneswara kapundut kinarya sesulih nata ing medangkamulan,ajisaka anganti duga
lan prayoga tumuju ing pulo majeti.
3.
Candhakan brubuh ing pulo majeti : dora kahadep
sembada. Rembag : rerasan ingkang bendara ajisaka dereng kepareng wangsul mapag
dora lan sembada,dora arsa nyusul ajisaka nanging kapenggak dening sembada awit
kekalihipun sampun kajibah tunggu pusaka,wasana dados bantah rame. Sulayaning rembag
dados pancakara,pungkasan dora lan sembada mati sampyuh,candhakan : duga lan
prayoga mangertosi dora lan sembada sampun pejah gya nangis,ajisaka kaget
menawi abdi kekalih pejah sampyuh,lajeng nangis dhateng semar. Kinarya pepenget
kaserat aksara jawi : HANACARAKA,DATASAWALA,PADHAJAYANYA,MAGABATHANGA. Lan ajisaka
paring sabda “dadia titah aja kaya DORA lan SEMBADA (wong goroh ning sembada
samubarange) nanging dadia titah kang aja ninggalake DUGA lan PRAYOGA (wong
ngati ati bakal slamet tembe mburine. Dipun sekseni semar. Tancep kayon
Comments
Post a Comment